|
|
|
Pomnik Mikołaja Kopernika. Na cokole napis po łacinie: "Mikołaj Kopernik torunianin ruszył Ziemię
zatrzymał Słońce i Niebo" ("Nicolaus Copernicus Thorunensis. Terrae motor, Solis Caelique
stator.").
W dniu 25.10.2003 roku w 150 lat od odsłonięcia pomnika nastapiło jego
ponowne - symboliczne - odsłonięcie. Pomnik poddano gruntownej konserwacji, a przed cokołem
odtworzono studzienkę. Tego symblicznego odsłonięcia dokonali marszałek Sejmu Marek Borowski
i prezydent Miasta Michał Zaleski. "Gazeta Wyborcza" napisała na tę okoliczność: "Pomnik
wielkiego astronoma, złożony z granitowego cokołu o wyskości 3,8 m i brązowej figury o
wysokości 2,6 m stoi na Rynku Staromiejskim od 25 października 1853 r. Postawiono go za
pieniądze ze zbiórki niemieckiego towarzystwa naukowego Coppernicus-Verein für Wissenschaft
und Kunst. Budowę sfinansowano ze składek władców Rosji i Prus oraz datków zbieranych w
Niemczech, Rosji, Holandii, Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych. Rzeźbę odlano w
ludwisarni Fischerów w Berlinie, według projektu berlińskiego rzeźbiarza Fryderyka Tiecka.
Autorem projektu cokołu z szarego granitu śląskiego jest architekt Jan Stracek. Umieszczone
na nim napisy ułożył dr Rudolf Brohm z toruńskiego Gimnazjum. Posąg przyjechał do naszego
miasta w lutym 1852 r. Jednak z braku cokołu przymusowo był eksponowany w przedsionku
ówczesnego zboru ewangelickiego na Rynku Staromiejskim (obecny kościół akademicki pw.
Św. Ducha). Dopiero po wmurowaniu aktu erekcyjnego 28 czerwca 1853 r. i ustawieniu cokołu
na rynku pomnik był gotowy do odsłonięcia."
Zdjęcie z 1999 r. - w astrolabium uwiły sobie gniazdo dzikie gołębie.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Inne ujęcie pomnika Mikołaja Kopernika. Kopernik jest odziany
w profesorska togę, w lewej ręce trzyma astrolabium (sferę armilarną), a palcem prawej ręki
wskazuje niebo.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Ratusz Staromiejski. Wzniesiony w 1399 r. w miejsce
drewnianego domu kupieckiego z 1259 r. Rozbudowany w latach 1602-1603.
(Fot. P. J. Iwiński)
Tutaj
Ratusz i Dwór Artusa na pocztówce z 1914 r.
Przed Ratuszem pomnik cesarza Wilhelma I.
|
|
|
|
Ratusz Staromiejski. W tle kościół pw. Ducha Świętego.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Herb Torunia nad bramą Ratusza Staromiejskiego.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Flisak. Twórcą pomnika był Georg Wolf z Cherlotenburga.
W latach 1914-1943 pomnik stał na dziedzińcu Ratusza. Obecnie, od roku 1983, stoi
przed Ratuszem.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Ozdobna attyka na budynku Poczty Głównej w Rynku
Staromiejskim. Budynek w stylu neogotyckim z 1881 r.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Kamienica "Pod Gwiazdą". Najładniejszy budynek pierzei
wschodniej Rynku Staromiejskiego. Budynek barokowy z końca XVII w. z bogatą
dekoracją ornamentową i rzeźbionym potralem. Wewnątrz kręcone schody typu
gdańskiego z 1697 r.
Pierwotnie w tym miejscu stał dom gotycki, którego
właścicielem w latach 1495-1496 był Filip Buonaccorsi zwany Kallimachem -
humanista włoski i wychowawca synów Kazimierza Jagiellończyka.
Obecnie
Oddział Muzeum Okręgowego - Muzeum Sztuki Dalekiego Wschodu oraz Galeria
Toruńskiego Towarzystwa Kultury "U Kallimacha".
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Ulica Żeglarska. Po lewej stronie Inspektorat PZU SA. Dalej
bryła kościoła katedralnego.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Kościół katedralny p.w. Św. Jana Chrzciciela i Św. Jana Ewangelisty.
Budowany od około połowy XIII w. do końca XV w.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Pomnik papieża Jana Pawła II przy kościele katedralnym.
Pomnik odsłonięto w 2000 roku na pamiątkę wizyty papieża w Toruniu w 1999 roku.
Diecezja toruńska została utworzona 25.03.1992 r. na mocy bulli papieskiej
Totus Tuus Poloniae Populus.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Pałac Dąmbskich (przy ulicy Żeglarskiej). Budynek barokowy z 1693 r.
z bogatą dekoracją stiukową, zbudowany przez biskupa kujawskiego Stanisława Kazimierza
Dąmbskiego. W 1815 r. mieścił się tu Hotel Gdański. Obecnie Wydział Sztuk
Pięknych UMK.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Inne ujęcie Pałacu Dąmbskich. Widoczny bogaty portal barokowy.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Łuk Cezara przy ulicy Piekary. Kamienica barokowa z I połowy XVIII w.
W jej dolnej kondygnacji przebito w 1911 r. pasaż. Architektem tego
przedsięwzięcia był Karl Caesar, stąd obecna nazwa.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Ulica Piekary. Po prawej stronie bryła kościoła Najświętszej Marii
Panny. W perspektywie Collegium Maius Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Collegium Maius Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Budynek
neogotycki wzniesiony przez Colleya w latach 1906-1907 na siedzibę Szkoły
Przemysłowo-Handlowej i Rzemiosł. Obecnie mieści się tu Wydział Filologiczny.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Planetarium. Ulica Franciszkańska. Na budynek Planetarium
zaadaptowano budynek dawnego zbiornika gazowego.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Baszta "Koci Łeb" z XV w., będąca kiedyś ważnym punktem
obrony Torunia. W jej podziemiach były lochy więzienne. Obecnie mieści się tam
Wydział Filologiczny UMK.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Teatr im. Wilama Horzycy. Zbudowany w stylu secesyjnym
wg projektu wiedeńskich architektów Ferdynarda Fellnera i Hermana Helmera w 1904 r.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Front Teatru im. Wilama Horzycy. Przed budynkiem ustawione
są posągi Melpomeny i Terpsychory (patrz niżej).
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Posąg Melpomeny (muzy tragedii, z mieczem w ręku)
przed frontem Teatru im. Wilama Horzycy, dłuta Ernesta Hertera, ustawiony w 1909 r.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Posąg Terpsychory (muzy tańca i radości, wyobrażonej
z lirą i plektronem) przed frontem Teatru im. Wilama Horzycy, dłuta Ernesta Hertera,
ustawiony w 1909 r.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Urząd Miasta. Budynek neogotycki z 1901 r.
Jego architekt Hugo Hartung świadomie nawiązywał do wczesnego gotyku
z czasów krzyżackich.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Od lewej: budynek Urzędu Miasta, baszta "Koci Łeb", hotel
"Polonia" i kamieniczki przy ul. Chełmińskiej (patrz niżej).
(Fot. P. J. Iwiński)
Tutaj
ten sam fragment miasta na pocztówce z 1914
r. Przed budynkiem Urzędu Miasta, a wówczas starostwa powiatowego, pomnik
żołnierzy pruskich poległych w wojnie z Francją w latach 1870-1871. Obecny hotel
"Polonia" nosił (w 1914 r.) nazwę hotel "Toruński Dwór" ("Thorner Hof").
|
|
|
|
Dwie - niemal bliźniacze - kamieniczki przy ul.
Chełmińskiej, a dalej Hotel "Polonia". Kamieniczki należały na początku XVIII w.
do burmistrza toruńskiego Johanna Gottfrieda Rösnera, straconego w 1724 r. po
wydarzeniach tumultu toruńskiego.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Przy wejściu na Rynek Staromiejski od strony ulicy Chełmińskiej
postawiono, w roku 2005, mały pomnik psa Filusia, tego samego, który towarzyszył profesorowi
Filutkowi na ostatniej stronie "Przekroju". Pomnik jest hołdem złożonym rysownikowi Zbigniewowi
Lengrenowi.
Filuś czeka na swojego pana, który na chwilę gdzieś poszedł,
pozostawiwszy parasol oparty o latarnię.
W sprawie imienia dla psa toczyła się długa
dyskusja na łamach toruńskich "Nowości". Ostatecznie o imieniu zadecydowała córka Zbigniewa
Lengrena.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Krzywa Wieża. Jedna z ciekawszych i najstarszych
baszt obronnych średniowiecznego Torunia. Zbudowana na przełomie XIII i XIV w.
Jej odchylenie od pionu wynosi 140 cm.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Brama Klasztorna (dawna Ducha Świętego lub Panieńska).
Wzniesiona w I połowie XIV w. i nadbudowana ok. 1420 r.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Baszta Gołębnik. Pamiętający czasy średniowiecza Gołębnik został
przebudowany w XVIII i XIX wieku. Baszta pełniła funkcje obronne, ale w trakcie
przeprowadzonej w ostatnim kwartale ub.r. konserwacji okazało się, że budynek posiadał
niezwykle kunsztowną - jak na zabudowę militarną - ornamentykę. W trakcie prac wiernie
przywrócono przede wszystkim właśnie te architektoniczne dekoracje elewacji. Konserwatorzy
postarali się o pełne odtworzenie rysunku. Dominują w nim typowe dla toruńskiego zdobnictwa
barwy czerwieni i czerni.
Ciekawostką jest to, że baszta Gołębnik jest najwyższym punktem toruńskich murów nadwiślańskich.
Jej niezwykle dekoracyjny wygląd brał się prawdopodobnie z jej lokalizacji przy nabrzeżu
portowym. Baszta pełniła więc m.in. rolę reprezentacyjną. Do naszych czasów nie zachowały się
natomiast ganki obronne, będące niegdyś fragmentem baszty. Pierwotnie budynek nosił nazwę baszty
Obywatelskiej. W XIX wieku budowla służyła do podtrzymywania łączności przy wykorzystaniu gołębi
pocztowych między fortami wojennymi twierdzy Toruń. Właśnie wtedy zmieniono jej nazwę na Gołębnik.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Brama Żeglarska i fragment murów obronnych.
Zbudowana w połowie XV w.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Brama Mostowa, zwana także Przewoźną lub Promową.
Zbudowana w 1432 r. przez Hansa Gotlanda.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Dwór Mieszczański. Był to letni dom Bractwa św. Jerzego,
którego stała siedziba znajdowała się w Dworze Artusa. Wzniesiony w 1489 r.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Inne ujęcie Dworu Mieszczańskiego. Po prawej
stronie widać fragment muru Zamku Krzyżackiego.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Wejście do Dworu Mieszczańskiego. Po prawej
stronie widać fragment muru obronnego.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Ruiny Zamku Krzyżackiego z XIII w.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Ruiny Zamku Krzyżackiego.
(Fot. P. J. Iwiński)
Tutaj
zamek
przed zniszczeniem w 1454 r. (Rekonstrukcja Conrada Steinbrechta z ok. 1885 r.
ukazana na pocztówce wydanej w 1904 r.)
|
|
|
|
Ruiny Zamku Krzyżackiego. Gdanisko (czyli średnowieczny
sanitariat).
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Ruiny Zamku Krzyżackiego. W tle wieże kościołów: Św.
Katarzyny i Św. Jakuba.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Budynek Limnigrafu, wybudowany w 1899 roku. Stoi nad Wisłą przy
Bulwarze Filadelfijskim. Należy do Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. (Limnigraf to
samopiszący wodowskaz służący do ciągłej rejestracji stanu wody (np. w rzece)).
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Baszta Monstrancja. Zbudowana na planie ośmioboku
w XV w., należy do nielicznych ocalałych do dzisiaj spośród ok. 30 baszt
obronnych Starego Miasta.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Po lewej: Dom (Pałac) Eskenów, zwany także Czerwonym
Spichlerzem - bydynek z 1590 r. Dalej spichlerze z XVII i XVIII w. przy ul.
Ciasnej. Obecnie w tych budynkach mieści się Muzeum Okręgowe.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Kościół p.w. Św. Jakuba. Wybudowany w stylu gotyckim w
latach 1309-1350 w układzie bazylikowym. Rozbudowywany do roku 1424.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Postać Atlasa na budynku przy ul. Szerokiej (róg
Łaziennej). Na globusie widnieje napis "Apteka", gdyż w parterze tego narożnego
budynku znajduje się jedna z najstarszych aptek Torunia o nazwie "Apteka
Radziecka", zał. w 1623 r. Nazwa ta pochodzi od słowa "rajca", gdyż kiedyś była
własnością rajcy miejskiego.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Budynek Towarzystwa Naukowego w Toruniu. Wybudowany w 1882
roku na potrzeby tego Towarzystwa.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Zwieńczenie budynku Towarzystwa Naukowego w Toruniu.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Dawny arsenał artleryjski, obecnie Muzeum
Etnograficzne. Budynek z 1824 r., zbudowany na miejscu, zburzonego wówczas,
kościoła św. Wawrzyńca.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Inne spojrzenie na budynek arsenału.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Skansen (park etnograficzny) budownictwa kujawskiego.
Jedyny w Polsce skansen zlokalizowany w centrum miasta.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Budynek dawnego banku przy pl. Rapackiego
(dawniej pl. Bankowym). Zbudowany w 1906 r. przez Juliusza Habichta w
stylu renesansu niderlandzko-gdańskiego. W 2001 roku przekazany przez
prezesa Narodowego Banku Polskiego, Leszka Balcerowicza, Uniwersytetowi
Mikołaja Kopernika. Ma tu się mieścić Rektorat, sala uroczystych posiedzeń
Senatu, Muzeum Uniwersyteckie.
(Fot. P. J. Iwiński)
Tutaj
Postać niewiasty, stojąca na szczycie budynku.
|
|
|
|
Kaźmirz Pawlak i Władek Kargul (Wacław Kowalski i Władysław Hańcza),
bohaterowie trzeciej części polskiej komedii "Sami Swoi" - "Kochaj, albo rzuć" (reż.
Sylwester Chęciński, 1977), patrzą na budynek multikina przy Czerwonej Drodze. Pomnik odsłonił
satyryk Jan Pietrzak w lutym 2005 roku, przecinając sierpem opasujące go wstęgi.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Toruńskie Stare Miasto z lotu ptaka.
(Fot. autor nieznany)
|
|
|
|
Obserwatorium Astronomiczne UMK w Piwnicach k. Torunia -
budynek starego obserwatorium.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Obserwatorium Astronomiczne UMK w Piwnicach k. Torunia -
zabytkowa luneta (refraktor na montażu paralaktycznym) z początku XX w.
(Fot. P. J. Iwiński)
|
|
|
|
Obserwatorium Astronomiczne UMK w Piwnicach k. Torunia -
teleskop - największy z tych, które znajdują się na terenie Europy
Środkowowschodniej. Średnica anteny wynosi 32 m. Oddany do użytku w 1994 r.
(Należy do europejskiego systemu VLBI.)
(Fot. P. J. Iwiński)
|
Godło promocyjne Torunia:
